Czym jest miłość? Przelotnym uczuciem? Zauroczeniem? Zakochaniem? A może pożądaniem? Każdy z nas chodź raz w życiu pragnął uzyskać odpowiedzi na to trudne pytanie. Jednak nie ma stałej definicji miłości. Każdy odczuwa ją na swój własny sposób. Natomiast jest to uczucie uniwersale. Nie ma bowiem człowieka na ziemi, który nie pragnąłby kochać i być kochanym. To właśnie miłość sprawia ze dwoje ludzi potrafi rozumieć się bez słów, nadaje życiu sens, daje radość, czasem smutek, warta jest każdego poświecenia. Jak powiedział Josh McDowell :
„Prawdziwa miłość jest twórcza.
Szuka okazji i unikalnych sposobów
By powiedzieć do obiektu swoich uczuć – „Kocham Cię”
Miłość jest uczuciem różnorodnym. Topos miłości jest jednym z najczęściej pojawiających się motywów w literaturze polskiej i światowej. Jest także niewyczerpalną studnią pomysłów dla artysty. Pisarze w swoich utworach opisywali własne spojrzenie na miłość i doświadczenia z nią związane. Twórcy przedstawiali ją w sposób groteskowy, wyidealizowany, naturalistyczny. Jako cierpienie, a czasem jako miłość cielesną. To wszystko zależy od epoki, w jakim artysta tworzył jak również, jego subiektywnego spojrzenia na miłość. W każdym z utworów, gdzie pojawia się motyw miłości uczucie to ma swoją unikalną funkcję.
Francisco Petrarca to jeden z najwybitniejszych humanistów XIV wieku. W swoim największym dziele – „Sonety do Laury” http://renesans.klp.pl/ser-402.html przedstawia obraz ukochanej w sposób wyidealizowany, ukazuje jej zalety tak, jakby pozbawiona była wad. Artysta kreuje kobietę na anioła, który jest jego przewodnikiem po krainie uczuć. Świat miłości według Petrarki to miejsce baśniowe, w którym są same sprzeczności i kontrasty. Przez swoje poglądy utworzył nowy wzór tworzenia utworów o tematyce miłosnej. Miało to duży wpływ na twórców renesansowych jak również kolejnych pokoleń.
Petrarca w sonecie pt.: Jeśli nie masz miłości… przedstawia nam uczucia i przeżycia zakochanego nieszczęśliwie mężczyzny. W pierwszych dwóch zwrotkach podmiot liryczny wygłasza monolog. W którym chce odnaleźć odpowiedzi na pytania:
„Jeśli nie masz miłości, cóż jest, co ja czuję?
Jeśli miłość jest, co to przebóg takowego?”
Pragnie zrozumieć uczucia, które targają jego sercem i umysłem. Chce pokazać, jak wiele jest w nim niepokoju. Podmiot liryczny kocha tak mocno po raz pierwszy, dlatego nie potrafi zrozumieć miłości i jej objawów. O czym świadczy fragment:
„Jeśli dobra, skąd skutku nabywa tak złego?
Jeśli zła, czemu sobie mękę tak smakuję?”
Uczucie to sprawia, że jest szczęśliwy i jest w stanie zrobić wszystko, jednakże po chwili staje się smutny, przygnębiony i osamotniony. Przyrównuje się do żeglarza błądzącego samotnie po nieznanych mu morzach:
„miedzy sprzecznymi wiatry w niewarownej łodzi,
bez wiosła jestem wpośród morza głębokiego,”
To obrazuje nam jego uczucie bezradności, obawy i zagubienia. Poeta specjalnie używa oksymoronów „martwe życie”, „bolesna radość”, „wśród zimy gore”, gdyż chce jak najlepiej wyjaśnić to co przeżywa.
Sonet pt.: Pokoju mieć nie mogę… to kolejny utwór ukazujący uczucia poety do Laury. Mężczyzna czuje się ograniczony, zniewolony przez miłość. Określa siebie jako więźnia zakutego w kajdany:
„Anim związan od niego, ani rozwiązany;
Nibym wolny, a jednak ciężą mi kajdany-„
Podmiot liryczny nie wypowiada słów kocham, o czym może świadczyć fakt iż nie potrafi określić uczucia jakie czuje. Sam dostrzega to, że zachowuje się dość dziwnie i nie może pojąć tego, co czuje, nie rozumie sprzeczności, które nim targają. O czym świadczą słowa:
„Bez oczu widzę, wołam języka nie mając,
chcę sam zginąć, z przecie o ratunek proszę”
Za swój ból i cierpienie obwinia kobietę, która odrzuciła jego uczucie. Uważa miłość za uczucie okrutne które pozbawia zakochanego władzy nad sobą i uzależnia go od siebie.
Francesco Petrarca w sonetach pt.: Jeśli nie masz miłości… oraz Pokoju mieć nie mogę… przedstawia nam topos miłości jako cierpienia. W obu tych sonetach podmiotem lirycznymi jest mężczyzna nieszczęśliwie zakochany w kobiecie, która nie odwzajemnia jego uczucia. Ukazanie toposu miłości w taki sposób ma na celu wyznanie prawdziwych uczuć autora do ukochanej kobiety jak również, pokazanie, że miłość nieodwzajemniona może być powodem wielu cierpień.